مقدمه
در طول اقدامات تهاجمی، هم بیماران و هم تیم درمانی در معرض عوامل عفونی قرار دارند که می‌توانند از طریق نفوذ پاتوژن‌ها به گان جراحی منتقل شوند. بنابراین، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی باید با استانداردها، دستورالعمل‌ها و توصیه‌های حرفه‌ای مربوط به گان‌های جراحی آشنا باشند. این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا انتخاب‌های مناسبی در خصوص گان انجام دهند و در نتیجه، خطر تماس با خون، مایعات بدن و سایر مواد بالقوه عفونی (OPIM) را کاهش دهند.
استانداردها و دستورالعمل‌های مربوط به گان‌های جراحی
سازمان‌های مختلفی از جمله سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، مؤسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI)، انجمن پیشرفت ابزارهای پزشکی (AAMI) و ASTM International، استانداردهایی در خصوص عملکرد، طبقه‌بندی و استفاده از گان‌های جراحی منتشر کرده‌اند. همچنین، دستورالعمل‌هایی از سوی انجمن پرستاران اتاق عمل (AORN) منتشر شده که در ادامه بررسی می‌شوند.
روش‌های آزمون
برای سیستم طبقه‌بندی ANSI/AAMI PB70، سه آزمون اصلی وجود دارد:
- AATCC 42 (آزمون نفوذ ضربه‌ای آب): مقاومت پارچه در برابر نفوذ آب هنگام پاشش مستقیم روی سطح پارچه سنجیده می‌شود. هر چه وزن آب جذب‌شده کمتر باشد، مقاومت پارچه بیشتر است.
- AATCC 127 (آزمون فشار هیدرواستاتیک): میزان فشار لازم برای نفوذ آب به درون پارچه اندازه‌گیری می‌شود. فشار بالاتر نشان‌دهنده مقاومت بیشتر است.
- ASTM F1671: بررسی مقاومت پارچه در برابر نفوذ ویروس‌های منتقله از طریق خون با استفاده از ویروس مدل Phi-X174. نتیجه آزمون به‌صورت قبول یا رد اعلام می‌شود.
همه گان‌های جراحی یکسان نیستند
گان‌های جراحی از نظر سطح محافظت، ساختار، راحتی و تناسب تفاوت دارند.
سطوح طبقه‌بندی ANSI/AAMI PB70
- سطح 1: محافظت حداقلی. حداکثر وزن جذب‌شده در آزمون AATCC 42 باید کمتر از 4.5 گرم باشد.
- سطح 2: علاوه بر آزمون AATCC 42، باید آزمون AATCC 127 را نیز گذرانده باشد. حداکثر وزن جذب‌شده 1.0 گرم و حداقل مقاومت هیدرواستاتیک 20 سانتی‌متر.
- سطح 3: مشابه سطح 2، اما با حداقل مقاومت هیدرواستاتیک 50 سانتی‌متر.
- سطح 4: باید آزمون ASTM F1671 را برای مقاومت در برابر پاتوژن‌های منتقله از طریق خون با موفقیت گذرانده باشد.
ساختار گان‌های جراحی
چهار نوع اصلی ساختار برای گان‌های جراحی وجود دارد:
- بدون تقویت: پارچه‌ی غیرتقویت‌شده در تمام بخش‌ها.
- تقویت‌شده با پارچه: لایه‌های اضافه در جلوی گان و آستین‌ها.
- تقویت‌شده با پلی‌اتیلن: لایه‌های فیلم در داخل پارچه.
- گان با فیلم تنفس‌پذیر: لایه داخلی تنفس‌پذیر در سراسر گان.
گان‌ها می‌توانند یک‌بارمصرف (غیر بافته) یا چندبارمصرف باشند. عملکرد این گان‌ها بسته به طراحی و مصالح، متفاوت است و بین حفاظت، هزینه و راحتی تعادل برقرار می‌شود.
راحتی و تناسب
تناسب صحیح گان برای عملکرد حفاظتی اهمیت دارد. گان‌های خیلی تنگ یا کوچک حرکت را محدود می‌کنند و پوشش کافی ندارند. گان‌های بیش از حد بزرگ نیز ممکن است موجب تماس با سطوح غیر استریل شوند. همچنین، احساس گرما یا سرمای بیش از حد، حساسیت‌های پوستی یا آلرژی نسبت به مواد گان، می‌تواند عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد. پارچه‌های خشک و سفت نیز مانع حرکت آزاد و راحتی فرد می‌شوند.
راهکارهایی برای انتخاب مناسب گان جراحی
انتخاب صحیح گان جراحی نیازمند آگاهی از دستورالعمل‌های حرفه‌ای، مانند دستورالعمل‌های انجمن AORN و دانش استاندارد ANSI/AAMI PB70 است.
دستورالعمل انتخاب محصول (AORN)
- ایجاد یک کمیته ارزیابی محصولات با حضور متخصصان چندرشته‌ای
- تعیین معیارهای ارزیابی شامل:
- سازگاری با شیوه‌های امحا یا استریل‌سازی
- نیازهای مرتبط با نوع عمل (مقاومت در برابر مایعات آلوده)
- ترجیحات کاربران (راحتی، سایز، عدم وجود مواد آلرژن)
- مطابقت با مقررات و الزامات قانونی
- اثرگذاری بر کیفیت مراقبت از بیمار
- پارامترهای زیست‌محیطی و هزینه‌ها
دستورالعمل‌های جلوگیری از عفونت‌های قابل انتقال
- هنگام انجام اقداماتی که موجب پاشش یا اسپری مایعات آلوده می‌شود، استفاده از گان مقاوم به مایعات الزامی است.
- گان‌ها باید در برابر پارگی، سوراخ شدن و ساییدگی مقاوم باشند.
- درزها و محل‌های اتصال باید مانع نفوذ مایعات باشند.
- گان‌ها باید غیرسمی، غیرساینده، و بدون پرز باشند تا از تحریک پوست و آلودگی زخم جلوگیری شود.
- طراحی باید انعطاف‌پذیر و متناسب با بدن کاربر باشد.
انتخاب بر اساس سطح محافظت
- گان باید براساس نوع عمل جراحی، میزان خونریزی مورد انتظار، حجم مایعات مورد استفاده، احتمال پاشش یا آلودگی و نقش عضو تیم در عمل انتخاب شود.
- اندازه و طول آستین باید مناسب باشد تا حرکت را محدود نکند یا خطر آلودگی را افزایش ندهد.
- سرآستین‌ها باید کوتاه باشند تا دستکش به‌خوبی روی آن قرار گیرد و هنگام حرکت خارج نشود.
استانداردهای ANSI/AAMI در انتخاب گان جراحی
گان‌ها باید براساس سطح محافظت ناحیه‌هایی که احتمال تماس مستقیم با خون و مایعات بدن را دارند، انتخاب شوند. به عنوان مثال، در عمل‌های کوتاه با حداقل تماس، گان‌های سطح پایین کافی‌اند. اما در موارد پیچیده‌تر با خطر بیشتر، باید از گان‌های با سطح محافظت بالاتر استفاده شود.
جدول سطوح طبقه‌بندی گان‌ها بر اساس استاندارد ANSI/AAMI PB70
| سطح | توضیح | آزمون‌ها |
|---|---|---|
| سطح 1 | حداقل محافظت | فقط AATCC 42 |
| سطح 2 | محافظت متوسط | AATCC 42 و AATCC 127 (20 سانتی‌متر فشار) |
| سطح 3 | محافظت بالا | AATCC 42 و AATCC 127 (50 سانتی‌متر فشار) |
| سطح 4 | بیشترین محافظت | تست ASTM F1671 برای نفوذ پاتوژن‌ها |
جمع‌بندی
در اقدامات تهاجمی، بیمار و تیم درمانی در معرض پاتوژن‌ها قرار دارند. بنابراین، انتخاب گان مناسب با سطح محافظت کافی امری ضروری است. از آن‌جا که گان‌ها از نظر سطح محافظت، ساختار، راحتی و تناسب متفاوت‌اند، فرآیند انتخاب نیاز به آگاهی از استانداردها و دستورالعمل‌های منتشرشده توسط سازمان‌هایی چون FDA، ANSI، AAMI، ASTM و AORN دارد. آشنایی با این منابع به پرسنل درمانی کمک می‌کند تا انتخاب‌های آگاهانه‌تری در خصوص گان جراحی انجام دهند.
